→ Λογοτεχνία → Πεζογραφία
Ένα θεατρικό της «βασίλισσας του εγκλήματος» διασκευασμένο σε μυθιστόρημα
Κέζα Λώρη, εφ. Το Βήμα, 3/11/2002
Ο Πικρός καφές είναι το απομεινάρι, θα λέγαμε, μιας τεράστιας μυθιστορηματικής παραγωγής, που αριθμεί εβδομήντα τίτλους και πλέον. Ο Πικρός καφές είναι ένα θεατρικό έργο της Αγκαθα Κρίστι που ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 1929. Ο πράκτορας της Κρίστι, όταν διάβασε το κείμενο, της συνέστησε να μην το υποβάλει σε κανένα θέατρο, θεωρώντας ότι δεν πληροί τις προϋποθέσεις. Εν τούτοις το έργο ανέβηκε την επόμενη χρονιά στο θέατρο «Εμπασι», στο Σουίς Κότατζ του Λονδίνου, και την επόμενη χρονιά μεταφέρθηκε στο Γουέστ Εντ. Λίγους μήνες αργότερα γυρίστηκε και σε ταινία από τον Λέσλι Χίσκοτ με τον Οστιν Τρέβορ να ερμηνεύει τον Ηρακλή Πουαρό. Ο βέλγος ντετέκτιβ βρίσκεται για μία ακόμη φορά στο επίκεντρο μιας ύποπτης υπόθεσης, όταν τον προσκαλούν σε κάποια έπαυλη της αγγλικής εξοχής για Σαββατοκύριακο. Τον προσκαλεί ένας επιστήμονας, δημιουργός μιας φόρμουλας ικανής να καταστρέψει τον κόσμο. Στην ιστορία υπάρχουν όλα τα συστατικά του σύμπαντος Αγκαθα Κρίστι: ο πλούσιος πατέρας με τον άσωτο γιο, η όμορφη ιταλίδα νύφη με τον παράξενο συμπατριώτη φίλο της, μια γραία θεία, ένας πιστός μπάτλερ, ένα περιδέραιο που χάθηκε και ένας καφές που έγινε πικρός από το δηλητήριο. Οταν όλα τα φώτα σβήνουν στη βιβλιοθήκη, ο επιστήμονας πέφτει νεκρός. Η πόρτα ανοίγει και εμφανίζεται ο Πουαρό με τον σύντροφό του Χάστιγκς.
Ο Πικρός καφές είναι μια ιστορία εντελώς Αγκαθα Κρίστι. Τίποτε δεν προδίδει ότι δεν έγραψε η ίδια το μυθιστόρημα. Η συγγραφέας το συνέταξε ως θεατρικό και έτσι το άφησε. Τη μυθιστορηματική εκδοχή του βιβλίου την οφείλουμε στον Τσαρλς Οσμπορν, μελετητή της όπερας και συγγραφέα των έργων The complete Operas of Verdi (1969) και Wagner and his World (1977). Εχει εκδώσει και ένα βιογραφικό έργο για την Κρίστι με τίτλο The life and crimes of Agatha Christie. Ο Όσμπορν στα νιάτα του κέρδιζε τα προς το ζην παίζοντας κάποιους ρόλους στο θέατρο. Έτσι το 1956 είχε βρεθεί να ερμηνεύει τον ρόλο του δόκτορα Καρέλι στον Πικρό καφέ. Επιχείρησε τη διασκευή του βιβλίου σαράντα και πλέον χρόνια αργότερα, όταν πρότεινε στο ίδρυμα Αγκαθα Κρίστι να χαρίσουν στο κοινό της ένα καινούργιο βιβλίο, με αφορμή τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τον θάνατό της. Ετσι η διασκευή κυκλοφόρησε στη Βρετανία το 1997. Το ελληνικό κοινό πέρα από το καινούργιο μυθιστόρημα θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει την πλήρη αυτοβιογραφία της συγγραφέως. Ξεκίνησε να την γράφει το 1950 και χρειάστηκαν δεκαπέντε χρόνια για να την ολοκληρώσει. Να διευκρινίσουμε ότι η πλήρης αυτοβιογραφία θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Λυχνάρι και δεν έχει καμία σχέση με τις Σελίδες αυτοβιογραφίας που κυκλοφόρησαν το 1990 από τις εκδόσεις Λιβάνη (όπου καταγράφονται οι εντυπώσεις από το ταξίδι στη Συρία).
Υπέροχη Άγκαθα Κρίστι
Το καλύτερο αλλά και ένα από τα σκοτεινότερα μυθιστορήματα της Άγκαθα Κρίστι είναι οι «Δέκα μικροί νέγροι» (γνωστό και ως «Δέκα μικροί Ινδιάνοι»). Δέκα άνθρωποι διαφορετικής κοινωνικής προέλευσης βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο σπίτι ενός πλουσίου και ο ένας μετά τον άλλον εξουδετερώνονται. Για ποιον λόγο; Ποιο ανομολόγητο μυστικό συνδέει όλα αυτά τα άγνωστα μεταξύ τους πρόσωπα; Το βιβλίο που έχει μεταφερθεί ποικιλοτρόπως σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση- ακόμη και ως παρωδία, στο «Πρόσκληση σε γεύμα από έναν υποψήφιο δολοφόνο». Η καλύτερη κινηματογραφική εκδοχή του είναι η ασπρόμαυρη αγγλική του 1965, σε σκηνοθεσία Τζορτζ Πόλοκ. Αυτοί οι «10 μικροί νέγροι» προβάλλονται εκ νέου από σήμερα στις αίθουσες, έπειτα από πάρα πολλά χρόνια. Ευχαριστήθηκα το παλαιάς καλής κοπής σασπένς, την ασπρόμαυρη φωτογραφία αλλά και τη μυστηριώδη φωνή του Κρίστοφερ Λι - ο οικοδεσπότης του τρόμου, τον οποίο δεν βλέπουμε ποτέ. Πρωταγωνιστούν οι Χιου Ο΄ Μπρίαν,Φάμπιαν,Σίρλεϊ Ιτον, Γουίλφριντ Χάιντ Γουάιτ.